Actueel

Steeds meer organisaties worden zich bewust van de kracht van gamification. Door ‘serious games’ in te zetten, kunnen ze teams en individuen spelenderwijs laten oefenen met nieuwe manieren van werken en het begrijpen van afhankelijkheden van afdelingen en processen. Maar hoe ontwikkel je zo’n serious game?

Stap 1. Doel bepalen
De eerst stap in het ontwikkelen van een game is het bepalen van het doel van de game. Managers en teams dienen zich voortdurend af te vragen of nieuwe toevoegingen bijdragen aan het doel. Zo dwalen zij niet af van het leerdoel door alle creatieve en leuke ideeën die langzaam opkomen, maar afwijkend zijn van het leerdoel. Daarnaast wordt in de eerste stap de doelgroep bepaald.

Ook moet de vraag gesteld worden welke kennis reeds bij de doelgroep aanwezig is. De kenniskloof tussen wat deelnemers nu al weten en waar zij na de game mee vertrekken zal bepalend zijn voor het level van detail, de instructies en de uitleg die bij de game gegeven moet worden om het leerdoel te kunnen behalen.

Stap 2. Situatieschetsen
Na het bepalen van het doel wordt in stap 2 onderzocht wat de werkelijke situatie is. Door middel van interviews, werkgroepen met mensen uit verschillende teams en bijvoorbeeld kijken in de keuken kan een situatieschets gemaakt worden. Veelal zijn situatieschetsen heel complex. Daarom is het van belang de situatie te vereenvoudigen en daarbij het doel voor ogen te houden.

Stap 3. Complexiteit terugbrengen
Zoals in voorgaande stap genoemd moet de werkelijke situatie vereenvoudigd worden. Een vuistregel hiervoor is: breng de omschreven situatie terug naar 25% van de werkelijke complexiteit. Vereenvoudig de situatie en flow die in de game gevolgd gaat worden. Dit kan bijvoorbeeld door bepaalde teams of onderdelen bewust te schrappen en buiten scope te plaatsen. Door het terugbrengen van de complexiteit zullen ‘onnodige’ details niet afleiden van het leerdoel, blijft het spel overzichtelijk en is de game in een schappelijke tijd, 30 tot 90 minuten, uit te spelen.

Al snel wordt in de valkuil getrapt dat voor het gevoel de game te veel gaat afwijken van de werkelijkheid. Ervaring leert echter dat het toevoegen van extra complexiteit vaak geen meerwaarde toevoegt voor het behalen van het leerdoel. Het is belangrijk deze afwegingen te benoemen, ook wanneer de game aan deelnemers wordt geïntroduceerd, zodat hier tijdens het spelen van de game geen discussie over ontstaat.

Stap 4. Realistisch weergeven
Spelelementen moeten realistisch aan de werkelijkheid worden aangepast en er moet goed worden nagedacht hoe deze spelelementen worden ingezet. Zorg bijvoorbeeld dat wanneer een kanselement wordt verwerkt in het spel, zoals een dobbelsteen, dit ook overeenkomt met de werkelijkheid: is het echt zo random in de werkelijkheid, wat is het effect daarvan op de game?

Met een dobbelsteen vaststellen of iemand al dan niet ziek wordt lijkt bijvoorbeeld een vrij realistische benadering, maar ook de seizoensinvloeden dienen hier in te worden meegenomen. Mogelijk kan een andere tool dan dobbelstenen gebruikt worden waarmee men de benadering realistischer kan maken. De kaarten kunnen bijvoorbeeld geordend worden, waarmee dit soort variaties wordt ingebouwd.

Stap 5. Testen
Een belangrijk onderdeel aan het einde van het ontwikkelingsproces is het testen van de game. De testgroep bestaat idealiter uit mensen die het spel in de toekomst niet hoeven te spelen en nog minimale kennis hebben van de game. Op deze manier kan worden getest of de spelregels goed werken en het leerdoel in het spel goed overkomt met de verwachting. Op basis van deze test wordt de game verder verbeterd.

Stap 6. Meer testen
Eén keer testen is echter niet voldoende. Nadat de eerste verbeteringen zijn doorgevoerd wordt opnieuw getest met een andere testgroep. Deze testgroep voldoet aan de kenmerken van de uiteindelijke deelnemers, weet nog niets van het spel af en zal ook het uiteindelijke spel niet hoeven te spelen. Het is belangrijk om na elke proef samen met de testgroep te evalueren en te vragen wat de volgende keer beter kan. De testfase kan erg lang duren omdat het altijd beter lijkt te kunnen.

Het is daarom belangrijk hier een balans in te vinden. Vaak zijn extra verbeteringen niet van dusdanig grote toegevoegde waarde dat het spel niet gespeeld kan worden of dat anders het doel niet bereikt wordt. Onthoud dat ook het testen allemaal tijd kost, wat invloed heeft op de businesscase.

Stap 7. Spelen maar!
De serious game is klaar, nu kan met de deelnemers waarvoor de game gemaakt is gespeeld worden. Ook na iedere game is het belangrijk om samen met de groep deze te evalueren. Daarna is het ook goed nog een evaluatie te houden met de werkgroep. Zo worden leerpunten steeds weer meegenomen. (bronnen: Consultancy, Supply Value)