Actueel

Meer bewegen. Gezonder eten. Minder stress. Stoppen met roken. Goede voornemens worden vooral aan het begin van een nieuw jaar vol optimisme gemaakt. Maar na een paar weken ervaren veel mensen dat de gestelde doelen (weer) niet zijn gehaald. Wat zegt dit over jezelf? En over je doorzettingsvermogen? “Je kunt bij de pakken gaan neerzitten”, stelt Lilian Lechner, hoogleraar gezondheidspsychologie. “Beter is het om het terugvallen in je oude ongewenste gedrag te zien als een leermoment. Die inzichten helpen je om het de volgende keer beter doen.”

Bewustwording van gedrag
“Het meeste van ons dagelijks gedrag gebeurt onbewust en automatisch op basis van gevoel en emotie. Gewoontegedrag zeg maar. Bewustwording van gewoontegedrag is noodzakelijk om verkeerde gewoonten te kunnen herkennen en vervolgens te veranderen. Een belangrijk startpunt om gezonder te gaan leven is vooraf goed nadenken over de doelen die je wil bereiken. Wees dan ook concreet. Niet ‘ik wil gezonder gaan leven’, maar ‘ik wil twee keer in de week anderhalf uur gaan fitnessen’. Maak het voor jezelf meetbaar en stel haalbare doelen. Vijftien kilo in een maand willen afvallen leidt onherroepelijk tot teleurstellingen. En kortetermijndenken moet naar de achtergrond. Volhouden lukt pas als je je voornemens inbouwt in je dagelijks leven om zo echt je oude ongezonde leefstijl te veranderen. Als dat lukt voelt het als een overwinning op jezelf.”

Positieve feedback versterkt gewenst gedrag
Een goede voorbereiding is dus belangrijk, net als het hebben van een intrinsieke motivatie. “Je moet het echt zelf willen, niet omdat je partner, ouders of vrienden hetzelfde voornemen hebben”, licht Lechner toe. In de eerste weken zijn mensen met goede voornemens nog enthousiast, maar die motivatie zakt vaak weg met het verstrijken van de tijd. “Bij aanvang staan je de langetermijndoelstellingen scherp op je netvlies, na verloop van tijd liggen je oude ongezonde gewoontes weer op de loer. Je moet daarom tussentijds monitoren want successen leiden tot positieve gevoelens. Die helpen voorkomen dat je terugvalt in oude patronen. Positieve feedback versterkt gewenst gedrag. En het bijhouden van resultaten, bijvoorbeeld door apps op je telefoon te gebruiken, kan zeker helpen de motivatie vast te houden of weer terug te vinden.”

Leermomenten
Het is heel belangrijk om de moed niet verliezen als zichtbare of meetbare resultaten uitblijven, of als je een keertje in de fout gaat. “Ik hoor vaak reacties als ‘ik kan het niet’ of ‘dan stop ik er maar helemaal mee’. Dat is zonde want tijdelijk mislukken in moeilijke situaties zegt niets over je doorzettingsvermogen”, licht Lechner toe. “Het is een hobbelig pad dat je aflegt en het gaat vrijwel nooit meteen goed. Bekijk een terugval daarom als een leermoment. Deze nieuwe inzichten helpen je om het de volgende keer beter te doen. En op de momenten dat het vanzelf gaat voelt dat goed en zullen de succeservaringen zich opstapelen. Je bent dan bijna bij je doel: de geboorte van je nieuwe gewoonte.”(bron: Open Universiteit)