INHOUDSOPGAVE ‘VAKMANSCHAP’ (juni 2016)

• Vakmanschap in perspectief, Ger Driesen
• Het belangrijkste trainingsinstrument ben je zelf – Trainerstool, Silvia Blankestijn
• Herken de vakman!, Tamara Hoogerwaard
• Hoe goed kun je zijn?, Jos van Zwieten
• Van controle naar vertrouwen, Marjolijn Feringa
• Modern technisch vakmanschap ontwikkelen, Nicole Eggermont & Tineke Kanters

WETENSCHAP

• Column: Opleiden kan kwaad!, Manon Ruijters
• Ieder zijn vak!, Thijs Winthagen & Jeroen de Jong
• Wie zijn de echte winnaars?, Lidewey van der Sluis
• Je wapenen tegen toxische leiders?, Tijs Besieux & Jeroen Stouten
• Promotie: Organisatieontwikkeling bij woningcorporaties, Stefan Cloudt

VARIA

• Column: Wendbaar vakmanschap, Marc Coenders
• Eigenaarschap mobiliseren, Fer van den Boomen & Jos van Jaarsveld & Nanja Mol
• Column: Toen was rust nog heel gewoon, Jos Arets
• Virtual reality creëert nieuwe realiteit voor leren, Tom Bos
• Boeken

Het ambacht van de leerprofessional
Wanneer ben je een vakman? Voor ons startte het maken van dit themanummer met deze vraag. Ben je alleen een vakman als je een tastbaar ding maakt, of is de leider of leerprofessional ook een vakman? En wat is vakmanschap? Is dat de beroepsnorm waaraan je moet voldoen als professional of het meesterschap waar in de traditionele gilden naartoe gewerkt werd? Arbeidssocioloog Richard Sennett heeft het over ambachtelijkheid. Die ambachtelijkheid overstijgt vakmanschap. “Ambachtelijkheid staat voor een blijvende, basale menselijke neiging: het verlangen om het werk goed te doen omwille van het werk zelf, waardoor we vaardigheden ontwikkelen en gericht zijn op het werk, in plaats van op onszelf” (Sennett, 2008). Het interview van Tamara Hoogerwaard met Hans Heiloo van het Nederlandse Patisserieteam is een prachtig voorbeeld van hoe zo’n ambachtsman werkt. Het verlangen om een mooi product te maken is dan sterker dan persoonlijk scoren. In ons vak is het minder helder waardoor een vakman zich onderscheidt. Toen we als hoofdredactie probeerden om – net als bij de patissiers – tot een top tien te komen met ambachtsmensen op het gebied van leren en ontwikkelen, kwamen we op twee namen: Joseph Kessels en Robert-Jan Simons. Wellicht omdat vakmanschap ook een thema is waar zij al jaren mee bezig zijn? Nog geen top tien. En ook waren we er niet zeker van dat we het ‘hele ambacht’ te pakken hadden. Want Kessels en Simons komen beiden uit de wetenschappelijke school. Wellicht zijn er ook praktijkambachtsmensen in ons vak? En waarin onderscheiden zij zich dan? Met andere woorden: wat maakt iemand tot een ambachtsman (of -vrouw) op het gebied van leren en ontwikkelen? Manon Ruijters en Robert-Jan Simons hebben een aantal aspecten benoemd die belangrijk zijn om een lerende professional te zijn. Een lerende professional houdt de wetenschap rond zijn vak bij. Daarnaast beschikt hij over praktijkkennis en kan hij deze ervaringen expliciet maken. Hij heeft een eigen field of expertise en leert dit door aan anderen. Verder is de professional aangehaakt bij een professional frame. Dit kan een beroepsvereniging of intervisiegroep zijn (Simons & Ruijters, 2014). Een professional die aan deze criteria voldoet, beschikt over autonomie en autoriteit. Dat past wat ons betreft bij de eerder genoemde vakmensen. Van de bakker tot de wetenschapper. We missen er in ons vak vast nog een heleboel. Wij zijn erg benieuwd of een netwerk als TvOO tot ee