De wereld van professionele opleiding ondergaat een radicale verandering. Versnelde digitalisering, hybride leervormen, veranderende verwachtingen van nieuwe generaties en de opkomst van artificiële intelligentie (AI) herschrijven de regels. Beproefde methodes maken plaats voor nieuwe leergewoonten.
De dubbele versnelling: COVID en AI
Het kantelmoment? De pandemie. “De digitalisering van opleidingen begon niet met AI, maar werd versneld door de coronacrisis”, merkt Marc Borry (Epsilon) op. “Wat ooit een optie was, werd plots onvermijdelijk.”
Ook Olivier Lambert (Cefora) bevestigt dit: “In 2020 moesten we 7.000 opleidingen annuleren. We zijn toen de digitale weg ingeslagen, maar niet zonder overleg. Een grondige herziening van de globale leerervaring was noodzakelijk. Vandaag bieden we weer 60% van onze opleidingen fysiek aan. Een bewuste keuze. Digitalisering heeft zijn voordelen, maar ook zijn grenzen.”
Fundamentele trends in de opleidingssector
– Een veranderende leerervaring, geïnspireerd door digitale gewoonten: cursisten verwachten een snelle, vloeiende en meeslepende leerervaring.
– Verschillende generatiebehoeften en een andere kijk op opleidingen: “Sommige jongeren zien werk als een kans om zich te vormen…voordat ze elders gaan kijken. Ze hebben specifieke verwachtingen. Volgens Lambert piekt de betrokkenheid bij opleidingen tussen 35 en 50 jaar; daarvoor en daarna is het moeilijker om deelnemers te engageren.”
– De overstap naar digitale opleidingen met e-learning, MOOCs, afstands- en hybride leermodules.
– Kortere leertijd: “Door thuiswerk en veranderende werkritmes zijn lange opleidingen, hoewel nog steeds efficiënter, lastiger in te passen. Daarom hebben we ons aangepast door op maat gemaakte hybride trajecten te ontwikkelen”, legt Jean de Villeneuve (CERAN) uit.
– Een alomtegenwoordige AI, die zowel de inhoud als de vorm van opleidingen ingrijpend verandert.
In hoeverre kan AI de mens vervangen?
Volgens Jérôme Robyns (Epsilon) moeten we niet kiezen tussen mens en technologie, maar ze laten samenwerken: “De discussie moet niet gaan over ‘AI versus de opleider’. Het gaat erom de menselijke interactie te verrijken met technologie. Sommige modules kunnen volledig online, maar de kern van leren blijft contact, dialoog en interactie.”
Lambert benadrukt dat e-learning alleen niet werkt: “Een chatbot gaat je geen liefde voor een taal bijbrengen.”
Heeft de opleider nog een toekomst?
Voor de vier experts is het duidelijk: AI moet het menselijke leerproces verbeteren, niet vervangen.
Marc Borry (Epsilon): “De rol van de trainer evolueert: hij wordt kwaliteitsbewaker, procesbegeleider en kritische gids tegen AI-bias en desinformatie.” De trainer van morgen moet dus in staat zijn om verbinding te creëren, een leerproces te begeleiden en niet alleen kennis over te dragen.
Daarnaast hangt de effectiviteit van een opleiding af van de betrokkenheid van de cursist. Robyns: “We evolueren van een top-downmodel naar een peer-to-peer leercultuur. Kennis ontstaat door interactie, niet alleen door overdracht. In een overgedigitaliseerd tijdperk wordt fysiek samenkomen steeds belangrijker. Er bestaat een echte behoefte om ervaringen te delen.” Borry vult aan: “Overigens heeft E-learning vaak hoge uitvalpercentages.”
De opleiding van de toekomst: een brug tussen het digitale en de echte wereld
De opleidingen van morgen zullen hybride en evolutief zijn. Ze zullen relevant, meetbaar en menselijk moeten zijn. Robyns: “De opleiding moet aansluiten bij de professionele realiteit en de werkomgeving van de cursist. Ze moet contextgericht en gepersonaliseerd zijn en ingebed worden in een leer-ecosysteem: een toolbox waar iedereen naar behoefte uit kan putten.” (bron: HRmagazine)